Leren van een arbeidsongeval blijft hard nodig

Krijgt een werknemer een ongeval tijdens zijn werk, dan moet de werkgever dit melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie.

Maar dit gebeurt in ongeveer de helft van de gevallen niet, blijkt uit recent onderzoek van de Inspectie zelf. Waarom niet? En waarom is dat een slechte zaak?

Volgens artikel 9 van de Arbowet moet een werkgever een ernstig arbeidsongeval melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie, en wel direct. Hierbij gaat het om arbeidsongevallen die hebben geleid tot de dood, blijvend letsel of een ziekenhuisopname.

Blijkt pas later dat sprake is van ziekenhuisopname of blijvend letsel dat verband houdt met het ongeval? Ook dan moet de werkgever melding doen. Blijvend letsel is bijvoorbeeld een amputatie, doofheid, of chronische klachten. Maar nu blijkt dus dat werkgevers vaak een arbeidsongeval niet melden.

Zo vaak melden werknemers ongeval niet
Maar hoe weet de Arbeidsinspectie hoe vaak werkgevers een arbeidsongeval niet melden? Want niet gemeld is onbekend. Klopt, maar overheidsorgaan VeiligheidNL registreert wel het aantal slachtoffers dat zich laat behandelen op de spoedeisende hulp van ziekenhuizen. De aan bedrijfsongevallen gerelateerde aantallen legde de Inspectie voor de periode 2016-2020 naast de meldingen die zij wél ontving. Op basis daarvan kwam de Inspectie tot de ruwe schatting dat werkgevers de helft van de arbeidsongevallen niet doorgeven.

Waarom een arbeidsongeval niet melden?
Maar hoe komt het toch dat werkgevers vaak een arbeidsongeval niet melden? Veel van hen zijn er volgens de Arbeidsinspectie niet van op de hoogte dat ze ongevallen moeten melden. En als ze deze meldplicht al kennen voor bedrijfsongevallen met eigen werknemers, dan weten ze vaak niet dat die ook geldt voor ongelukken met niet-eigen werknemers. Dat zijn personen die onder gezag van de werkgever werken, zoals vrijwilligers, uitzendkrachten of stagiaires.

Daarnaast betekent melden dat de werkgever kans loopt op een boete. Want de werkgever is in principe aansprakelijk voor een ongeval vanuit zijn zorgplicht. Daar staat tegenover dat de Inspectie ook een boete mag opleggen voor het niet-melden van een arbeidsongeval. Die boete kan oplopen tot 50.000 euro. Maar ja: om te kunnen beboeten, moet je wel weten dat een werkgever heeft verzuimd een ongeval te melden.

Een arbeidsongeval niet melden is gemiste kans
Een arbeidsongeval niet melden is een gemiste kans, vindt de Arbeidsinspectie. Want de Inspectie kan sneller patronen herkennen als werkgevers bedrijfsongevallen vaker melden. Dat een bepaald type machine alleen veilig is met een specifieke soort beveiliging, bijvoorbeeld. Of dat een zekere chemische stof alleen veilig te gebruiken is onder die en die omstandigheden. Maar geen meldingen, geen inzicht.

Daarnaast neemt de inspecteur tijdens het ongevalsonderzoek de werkplek onder de loep. Een mooie gelegenheid om te beoordelen of die wel veilig genoeg is. Dat is niet alleen fijn voor de mensen die er werken, maar verkleint ook de kans op herhaling. Door een arbeidsongeval te melden, voorkomt een werkgever dus de kans op meer (gelijksoortige) ongevallen.

Leren van arbeidsongevallen blijft hard nodig
Een arbeidsongeval niet melden staat leren van ongevallen en bijna-ongevallen dus in de weg. En dat er nog veel ongevallen op het werk gebeuren, staat buiten kijf. Leren van arbeidsongevallen blijft daarom hard nodig.

De Inspectie onderzocht niet in welke sectoren de meeste ongevallen plaatsvinden. Maar volgens vakbond FNV lopen schilders, timmerlieden, stukadoors en metselaars het grootste risico door vallen en struikelen. Daarnaast blijft het aantal bedrijfsongevallen met gevaarlijke stoffen hoog. Ook gebeurt er nog genoeg in magazijnen en distributiecentra.

In het jaarverslag van de Arbeidsinspectie meer cijfers over ongevallen.

Bronnen: trouw.nl, nlarbeidsinspectie.nl, via www.arbo-online.nl