Geldnood dreigt voor ziekenhuizen

Als ziekenhuizen geen extra financiële hulp krijgen, kunnen volgend voorjaar de salarissen misschien niet meer worden betaald. Dat concludeert adviesbureau PwC in een rapport dat woensdag 16 november 2011 is gepresenteerd.

Geldnood dreigt voor ziekenhuizen



Als ziekenhuizen geen extra financiële hulp krijgen, kunnen volgend voorjaar de salarissen misschien niet meer worden betaald. Dat concludeert adviesbureau PwC in een rapport dat woensdag 16 november 2011 is gepresenteerd.



Nederlandse ziekenhuizen kampen met een enorme financieringsbehoefte, zo blijkt uit de PwC Brancheanalyse. Het tekort aan kapitaal loopt in 2012 verder op als gevolg van een cumulatief effect van een nieuw declaratiesysteem in combinatie met het terugtrekken van voorschotten door verzekeraars.

De brancheanalyse van jaarrekeningen 2010 door PwC maakt duidelijk dat de Nederlandse ziekenhuissector met een enorme financieringsbehoefte kampt. De totale schuld aan verzekeraars bedroeg al 1,6 miljard euro per eind 2010. Deze schuld moet op enig moment worden omgezet in bankkrediet, terwijl de banken juist steeds kritischer naar de sector kijken.



Bevoorschottingsregeling

Het tekort aan kapitaal zal in 2012 verder toenemen als gevolg van de uitbreiding van vrije prijsvorming en de invoering van een nieuw declaratiesysteem. Volgens PwC is een landelijke bevoorschottingregeling onontkoombaar, omdat anders veel ziekenhuizen straks niet meer aan hun lopende betaalverplichtingen kunnen voldoen. De dreiging geldt met name voor de ziekenhuizen die er financieel al slecht voorstaan, zegt PwC. Volgens de organisatie is er geen andere oplossing dan dat zorgverzekeraars met een landelijke voorschotregeling komen om de ziekenhuizen uit de brand te helpen.

Ziekenhuizen hebben al te maken met veel financiële onzekerheid. Volgend jaar komt er ook nog eens een nieuw declaratiesysteem bij, dat voor vertraging zal zorgen bij uitbetaling van de rekeningen, voorspelt PwC. Ziekenhuizen zullen per maand vele miljoenen tekortkomen. Landelijk, bij alle ziekenhuizen in totaal, kan het gaan om een miljard euro.

Bankiers aarzelen steeds meer om leningen te verstrekken aan ziekenhuizen.



Acuut cashprobleem

'De behoefte aan cash voor de ziekenhuizen stijgt momenteel fors', zegt Arjen Hakbijl, partner bij PwC. 'Ziekenhuizen moeten nog oude voorschotten en overfinanciering terugbetalen aan verzekeraars. De timing is beroerd, omdat het samenvalt met de invoering van het nieuwe declaratiesysteem, nieuwe financieringsregels voor vastgoed, de uitbreiding van vrije prijsvorming en strengere kapitaalregels voor banken. Daardoor ontstaat een acuut cashprobleem. Dat gaat om vele miljoenen per ziekenhuis per maand. Nieuwe voorschotten zijn dus nodig, maar dat is nu juist niet de trend. Zorgverzekeraars én bankiers staan allebei niet te trappelen om dit gat te vullen.'



Miljard euro extra liquiditeitsbehoefte

Vanaf 1 januari 2012 wordt het niet bepaald makkelijker voor ziekenhuizen. Door de uitbreiding van het onderhandelbare segment met vrije prijzen en de invoering van het nieuwe declaratiesysteem DOT verwachten ziekenhuizen en universitaire medische centra en masse later te kunnen factureren in 2012. Dat betekent een liquiditeitsbehoefte van miljoenen per ziekenhuis per maand. Stel dat er gemiddeld twee maanden later gefactureerd wordt en de impact per ziekenhuis gemiddeld 10 á 15 miljoen euro extra liquiditeitsbehoefte is. Dan gaat het landelijk om een miljard euro extra behoefte.



Solvency en Basel III

Zorgverzekeraars trekken zich als gevolg van strengere kapitaalregels (Solvency) langzaam maar zeker terug uit hun rol van werkkapitaalverstrekker. Banken hebben op hun beurt ook te maken met strengere kapitaalregels als gevolg van Basel III. Zij selecteren daarom veel strenger op risicoprofiel. Krediet en werkkapitaal worden, voor zover de bank er in stapt, daardoor duurder. Vooral voor ziekenhuizen die er al minder goed voor staan. Dat signaal hebben banken al laten doorklinken.

'Voor deze ziekenhuizen wordt het spannend in 2012', aldus Arjen Hakbijl. 'Zonder bevoorschotting of uitbreiding van bankkredieten wordt het vanaf aankomend voorjaar nijpend als er salarissen moeten worden betaald, terwijl zorgproducten nog niet gefactureerd kunnen worden. Een landelijke bevoorschottingregeling om de effecten van DOT en de toenemende prestatiebekostiging in deze transitieperiode op te vangen is onontkoombaar.'



Reactie NVZ

Het bestuur van de NVZ vereniging van ziekenhuizen gaat ervan uit dat zorgverzekeraars en ziekenhuizen tijdig afspraken zullen maken over de voorfinanciering (bevoorschotting) van behandelingen. NVZ voorzitter Roelf H. de Boer: 'De NVZ ondersteunt de conclusie van het vandaag gepubliceerde rapport van PricewaterhouseCoopers dat ziekenhuizen in geldnood komen als er niets gebeurt. Een belangrijk signaal. Maar verzekeraars kunnen niet onder bevoorschotting uit. Ze hebben een akkoord getekend waarin staat dat ze zullen voorfinancieren.'

Ziekenhuizen willen tussentijds aan de zorgverzekeraars rekeningen kunnen sturen die vooraf worden uitbetaald. Als dat niet gebeurt, kunnen ziekenhuizen inderdaad in betalingsproblemen komen. Zorgverzekeraars betalen de ziekenhuizen al sinds jaar en dag vooruit.

Zorgverzekeraars lijken zich tot nu toe niet te houden aan nieuwe afspraken over de vooruitbetaling van de kosten van ziekenhuisbehandelingen, zoals beschreven in het bestuurlijk hoofdlijnenakkoord. Dit akkoord is op 4 juli jl. ondertekend door het ministerie van VWS, de NVZ, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN). In dit akkoord staat dat verzekeraars en ziekenhuizen zich inspannen om zo snel mogelijk afspraken te maken over contractering, inclusief bevoorschotting.

Gesprekken hierover tussen de brancheorganisaties van ziekenhuizen en verzekeraars hebben nog niets opgeleverd. NVZ-voorzitter De Boer: 'Ik kan me toch niet voorstellen dat verzekeraars ervoor verantwoordelijk willen zijn dat ziekenhuizen in betalingsproblemen komen'. Mochten zorgverzekeraars de voorfinanciering niet op tijd toezeggen, dan doet de NVZ een beroep op de minister om hen tot de orde te roepen.



Reactie Schippers

Schippers voelt daar niets voor, liet haar woordvoerder weten. Het is de bedoeling dat beide partijen, ziekenhuizen en zorgverzekeraars, dergelijke zaken individueel met elkaar regelen. Een landelijke bevoorschottingsregeling is volgens haar dus niet de bedoeling. De minister heeft begin december een gesprek met beide partijen.

Het is volgens de minister in het belang van de patiënt dat ziekenhuizen niet in betalingsmoeilijkheden komen. Volgens haar kunnen die problemen worden voorkomen.



Bron: Zorgmarkt