Werken in zorg en welzijn populair, maar tekorten dreigen

Op dit moment kent de arbeidsmarkt in zorg en welzijn weinig knelpunten. Dat komt door tevreden werknemers en een hoge uitstroom uit het onderwijs naar de sector. Er dreigen echter wel knelpunten. Dat komt door de vergrijzing van het zittend personeel en omdat meer geld voor de zorg meer personeel betekent

Werken in zorg en welzijn populair, maar tekorten dreigen

Op dit moment kent de arbeidsmarkt in zorg en welzijn weinig knelpunten. Dat komt door tevreden werknemers en een hoge uitstroom uit het onderwijs naar de sector. Er dreigen echter wel knelpunten. Dat komt door de vergrijzing van het zittend personeel en omdat meer geld voor de zorg meer personeel betekent. Dit blijkt uit het rapport 'Arbeid in Zorg en Welzijn 2010; Stand van zaken en vooruitblik voor de sector Zorg en de sector Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en Kinderopvang'. Panteia en SEOR presenteerden dit rapport vrijdag 1 juli 2011.

Een kwart van de jongeren kiest voor onderwijs in de sector zorg en welzijn. Er worden de laatste jaren steeds meer hbo’ers opgeleid. De voortijdige schooluitval bij zorgopleidingen is zeer laag en neemt steeds verder af. Bij de welzijnsopleidingen is de uitval wel wat hoger. Het aantal deelnemers dat het diploma haalt, ligt gemiddeld tegen de zeventig procent.



Ziekteverzuim

Werken in de zorg en WJK wordt als zeer positief ervaren; werknemers zijn zelden op zoek naar ander werk ondanks de werkdruk, die zowel werknemers als werkgevers ervaren. Het gemiddelde ziekteverzuim in de sector neemt af, hoewel het langdurig verzuim toeneemt. Het netto personeelsverloop is gering, met name verplegenden en verzorgenden vertrekken zelden naar een andere sector. Ook de werving van personeel verloopt effectief: opvallend is dat de sector veel twintigers en dertigers via het werkend leren in het mbo weet aan te trekken.



Krapte

Op dit moment is de arbeidsmarkt in de zorg en WJK niet krap. De meeste vacatures zijn goed te vervullen. Er loert echter wel krapte om de hoek. De werkloosheid ligt bij mbo’ers onder het niveau van de natuurlijke werkloosheid; bij hbo’ers zelfs ver onder dat niveau.



Meer personeel

In de zorg is de komende jaren meer personeel nodig. De regering heeft daartoe de nodige middelen gereserveerd. In de branches Welzijn, Jeugdzorg en Kinderopvang daarentegen is sprake van bezuinigingen. Dit heeft als consequentie dat er op dit moment in de branche welzijn en maatschappelijke dienstverlening juist minder personeel nodig is.



Arbeidsaanbod

Het arbeidsaanbod in de sector neemt de komende jaren af door vergrijzing en ontgroening. In combinatie met de stijgende vraag naar arbeid in de zorg zal dat in de nabije toekomst tot knelpunten leiden. Die knelpunten gelden vooral voor functies op het mbo-3 niveau en hoger. Het kost drie tot vier jaar om mensen daarvoor op te leiden. Binnen de budgettaire randvoorwaarden vraagt dit om een tijdige beleidsinspanning.



Oplossingen

Oplossingen hiervoor zijn het vergroten van de instroom, zowel via initieel onderwijs als via zij-instroom van twintigers en dertigers. Werknemers moeten langer doorwerken. Dat betekent dat ook bij latere intrede de zorg nog lang van nieuwe instroom kan profiteren. Daarom is het goed het vizier ook op veertigers te richten. Het kan zowel gaan om nu elders werkenden, die op termijn weinig toekomst hebben in hun beroep als om werklozen die nu al voor een nieuwe keuze staan. Hierbij is het ook zaak mogelijkheden tot omscholing vanuit de welzijns- naar de zorgsector nader te bekijken.



Inzetbaarheid werkenden

Daarnaast moet worden ingezet op het behoud en het vergroten van de inzetbaarheid van werkenden. Het verloop is laag en moet laag blijven, ook wanneer de gemiddelde leeftijd van het personeel, dat ook nog eens steeds langer moet doorwerken, oploopt. Omdat er vooral tekorten dreigen in de zorg op mbo-3 en -4 en op hbo-niveau is het ook zaak de mogelijkheden van opscholing van het zittend personeel optimaal te benutten.



Effectiever werken

en slotte is het van belang de technologische mogelijkheden te benutten om effectiever te werken. In een advies van december 2010 geeft de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg hier ook hoge prioriteit aan.

Bron: VGN