Planmatigheid verdrukt waardigheid ouderen
De verpleeghuiszorg in Nederland wordt gekenmerkt door onpersoonlijke planmatigheid. Bewoners moeten zich veel te vaak aanpassen aan routineschema's van de verzorgenden, onderbezetting en de beperkingen van verouderde gebouwen. Dat stelt verplegingswetenschapper Jan Jukema, die dinsdag aan de Universiteit van Utrecht promoveerde.
Planmatigheid verdrukt waardigheid ouderen
De verpleeghuiszorg in Nederland wordt gekenmerkt door onpersoonlijke planmatigheid. Bewoners moeten zich veel te vaak aanpassen aan routineschema's van de verzorgenden, onderbezetting en de beperkingen van verouderde gebouwen. Dat stelt verplegingswetenschapper Jan Jukema, die dinsdag aan de Universiteit van Utrecht promoveerde.
‘Bewarende zorg'
Goede verpleeghuiszorg geeft volgens Jukema ruimte aan de uniciteit en waardigheid van elke bewoner. Dergelijke "bewarende zorg" krijgt volgens Jukema in de verpleeghuizen nauwelijks of geen aandacht. Persoonlijke voorkeuren van bewoners moeten wijken voor planning en protocol. "De zorg zou moeten uitgaan van wensen, gewoonten en eigenheden van de bewoners en niet eenzijdig van de dagelijkse routine van het verpleeghuis", stelt Jukema. "Verzorgenden vragen en luisteren met aandacht naar wat zij willen, op dit specifieke ogenblik, in deze specifieke situatie, dus los van planning. Daardoor gaan bewoners ervaren dat ze nog steeds mensen zijn die meetellen en die door hun omgeving de moeite waard worden gevonden."
Tegenwicht
Met zijn pleidooi voor het bewaren van uniciteit wil Jukema tegenwicht bieden aan de gangbare opvatting dat goede zorg gestandaardiseerde zorg is. Kwalitatief goede zorg dient afhankelijk te zijn van de individuele bewoners en afgeleid te worden van hun behoeften en vragen. Op het moment dat die zich manifesteren, moet er flexibel op ingespeeld kunnen worden. Dat lukt niet met vaste, op efficiency gerichte werkschema's, die vooraf vastgestelde doelen moeten realiseren en meetbare uitkomsten moeten opleveren.
Onderwijs
Jukema is oud-verpleegkundige en verplegingswetenschapper. Hij is als onderzoeker verbonden aan het lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg. Daarnaast is hij hoofddocent aan de opleiding Toegepaste Gerontologie van Windesheim. De docent in Jukema zou graag zien dat bewarende zorg onderdeel wordt van de opleiding bij ROC's. "Het gaat erom dat verzorgenden leren zich in hun beroepsuitoefening de juiste vragen te stellen", stelt Jukema. "Dat wordt cruciaal voor de kwaliteit van de verpleegzorg in de toekomst."
Bron: Skipr.